Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów i innych słodkości, a także przyrządzania wszelakich potraw, pieczenia chleba i inne sekreta gospodarskie i kuchenne to drugi tom serii Monumenta Poloniae Culinaria, będący kulinarno-naukowym opracowaniem Jarosława Dumanowskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Rafała Jankowskiego z Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie. 

Obszerny rękopis tego dzieła został odkryty w zbiorach Archiwum Radziwiłłów ( Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie). Datowany jest na lata 1686-1688, a stworzył go anonimowy autor na dworze Radziwiłłów w Nieświeżu. To drugi, zaraz po Compendium ferculorum  Stanisława Czernieckiego zbiór staropolskich receptur kulinarnych.

Moda bardzo dobra... opisuje dania kuchni magnackiej, z wpływami kosmopolitycznymi i o barokowym charakterze. Odkrywa przed nami tajniki przyrządzania nie tylko potraw dziś postrzeganych jako dość klasyczne, ale również przybliża składniki lub dania zapomniane, takie jak konfekt, polewka, morszele, kapłony, i wiele, wiele innych fascynujących - w sumie 363 przepisów.

Pokusiłam się o wypróbowanie jednego z nich i z pewnością na tym jednym nie poprzestanę. Oto Tort malinowy, a przepis jest TUTAJ.

Wszystkie przepisy zawarte są w następujących rozdziałach:

• Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektów i innych słodkości
  
• Rzeczy kuchenne
  
• Polewki i sapory różne
  
• Ryby
  
• Torty różne
  
• Pasztety różne
  
• Ciasta różne francuskie pieczone i tretowane
  
• Pierniczki i kołaczki różne
  
• Biszkokty różne
  
• Potrawy mięsne
  
• Regestr potraw albo tortów
  
• Polewki
  
• O różnych cukrach i migdałach
  

Dla łatwego zrozumienia ta staropolska lektura zaopatrzona jest w bardzo ciekawy wstęp historyczno-kulinarny, obszerny słownik i przypisy.

Ta niezwykle cenna publikacja stanowi naukowe źródło wiedzy o polskiej kulturze i polskiej kuchni dworskiej drugiej połowy XVII wieku. Dzięki niej możemy sięgnąć w głąb naszej kulinarnej historii, a co za tym idzie, umocnić korzenie. A poza tym - jest pięknie wydana. Duży format, gładki papier kredowy, fotografie i skany rękopisu, udostępnionego z archiwum - wszystko to czyni tę publikację lekturą obowiązkową każdego miłośnika kuchni i historii naszego kraju.

A na koniec słowo od Jarosława Dumanowskiego z tylniej okładki ksiązki:

Tytuł: Moda bardzo dobra smażenia różnych konfektow...
Redakcja: Jarosław Dumanowski
Opracowanie: Jarosław Dumanowski i Rafał Jankowski
Muzeum Pałac w Wilanowie 2011,
s.274
ISBN 978-83-60959-18-3
seria Monumenta Poloniae Culinaria, t. II,
współpraca: AGAD i Uniwersytet Mikołaja Kopernika